FIRST NEWS CÓ PHẢI “CHÂU CHẤU ĐÁ VOI”?
Để hiểu thêm về nội dung kiện cáo giữa Trí Việt và các cơ sở “sao chép lậu”, mình có hỏi chuyện luật sư của First News.
– Theo ý hiểu của tôi thì nếu một cơ sở in lậu họ sao chép sách của First News nhưng che logo của FN (đơn vị giữ bản quyền tại Vietnam) và logo Compass (đơn vị chuyển nhượng bản quyền cho FN) thì họ chỉ bị kiện một “tội” là vi phạm quyền tác giả thôi đúng không?
Luật sư: Đúng thế
– Nhưng nếu sao chép cả 2 logo kia, thí dụ ở trang bìa, thì coi như họ vi phạm cả về thương hiệu của các ông…
Luật sư: Về nhãn hiệu chứ không phải là thương hiệu. Mọi người rất hay gộp cái từ thương hiệu vào sử dụng như một câu cửa miệng. Vấn đề là khi được cấp, là chúng mình được cấp một văn bằng độc quyền về nhãn hiệu. Thí dụ như FN là cái logo, rồi cái hình ảnh, thậm chí là cả slogan nữa. Cái đó được gọi là nhãn hiệu được bảo hộ độc quyền trong một vùng lãnh thổ nhất định. Cái quá trình nhãn hiệu được bán trên thị trường gắn với một sản phẩm nhất định thì trở thành thương hiệu – là hoạt động kinh doanh của mình trên cái nhãn hiệu đó tạo nên.
– Ông có cho rằng một số đơn vị sao chép lậu họ chưa hiểu biết hết về vấn đề này nên vô tình sao chép nội dung tác phẩm, là vi phạm về quyền tác giả chứ không ngờ rằng việc vô tình sao chép logo của các ông là hành vi vi phạm vào nhãn hiệu của FN và Compasss?
Luật sư: Có thể do nhận thức pháp luật của họ kém nên họ chưa nhận thức được cái mức độ tiềm ẩn từ hành vi vi phạm của họ gây nên. Họ chưa lường trước được cái hậu quả. Họ cho rằng cái việc sao chép là rất bình thường như từ xưa đến nay vẫn làm. Với những cái tiến trình như là Hiệp định thương mại Việt Mĩ và cam kết gia nhập WTO của Vietnam thì các cơ quan thực thi pháp luật của Vietnam bắt buộc phải vào cuộc để trấn chỉnh, chấm dứt các hiện tượng ấy và xử lý sai phạm.
– Nếu bỏ qua các cơ sở in lậu, thì những tiệm photocopy nhỏ lẻ tồn tại đầy rẫy quanh các trường đại học và thực hiện hành vi sao chép thì có vi phạm hay không?
Luật sư: Tất cả hành vi anh sao chép các tác phẩm mà không được phép của chủ thể quyền thì anh đều được coi là hành vi vi phạm.
– Vậy để trở thành không vi phạm, họ phải làm thế nào? Yêu cầu khách hàng đến photo đưa ra những tờ giấy chứng nhận bản quyền hay là…?
Luật sư: Thực ra thì, đối với các quán photo ở Vietnam phải làm điều đó là rất khó và các cơ quan thực thi ở Vietnam cũng không thể nào làm được, ngoại trừ họ tiến hành photo với những tác phẩm cụ thể và có số lượng lớn. Còn với ấn bản một vài cuốn thì có lẽ chúng ta không đủ sức để làm những vấn đề đó. Nhưng xét về luật thì là vi phạm!
– Tức là các ông chỉ đi kiện những cơ sở “lớn” và xâm hại đến hoạt động kinh doanh hợp pháp của các ông, khiến FN thất thoát doanh thu?
Luật sư: Chúng tôi kiện một ý như thế, và kiện cả những đơn vị xâm hại đến nhãn hiệu của FN. Mang nhãn hiệu FN đưa vô những ấn bản sao chép lậu, chất lượng kém, làm xấu hình ảnh và suy giảm hình ảnh mà FN tạo dựng bao năm qua với khách hàng.
– Cơ sở in nằm trong khu tập thể Bộ tham mưu mà các ông định khởi kiện sẽ bị kiện về vi phạm tội danh gì và hành vi cụ thể thế nào?
Luật sư: Về mặt dân sự, chúng tôi kiện việc vi phạm quyền tác giả và nhãn hiệu. Chúng tôi cũng rất mong muốn các cơ quan có thẩm quyền khởi tố hình sự liên quan đến tội làm hàng giả, tuy nhiên việc đó đã không xảy ra. Trong luật của Vietnam không quy định tội làm sách giả nhưng quy định tội làm hàng giả, và để vận dụng như thế thì các có quan thực thi sẽ có cách nhìn rất khác nhau.
– Để thực thi việc đó, các ông nói đã có vài lần kiến nghị Quốc Hội chỉnh sửa luật nhưng không được đáp ứng. Vậy các ông đã kiến nghị cụ thể thế nào, qua một quy trình ra sao, và với tư cách cá nhân hay thông qua các hội nghề nghiệp?
Luật sư: Câu hỏi của bạn rất hay nhưng tôi không thể trả lời!
(Anh Phước giám đốc FN trả lời) Để đề nghị lên Quốc Hội thì ai cũng có thể. Bất cứ công dân nào đều có thể làm như vậy. Chúng tôi đại diện cho Trí Việt nói riêng và ngành xuất bản nói chung. Người dân nào chẳng được quyền đề nghị, đất nước Việt Nam là của dân do dân vì dân mà, nhưng có điều đang bị bóc lột nhiều quá thôi. Em ghi như vậy lên báo cho anh
– À tất nhiên là em không ghi lên báo như vậy được…
Giám đốc FN: Em cứ ghi đi, bên anh đã từng đề nghị, kiến nghị qua báo chí. Thảo đơn chính thức gửi lên Quốc Hội cũng có, rồi thông qua nhiều ngành như Văn Hoá, Sở Thông tin Truyền thông và nhiều nơi, bằng nhiều cách để đề nghị Quốc Hội thông qua luật đó.
– Vậy sau đó các ông có nhận được phản hồi từ Quốc Hội?
Giám đốc FN: Chưa. Nhưng gần đây thì Quốc Hội làm luật có khá hơn khi gia tăng mức hình phạt lên nhưng vẫn chưa đủ tính răn đe. Lẽ ra tội làm hàng giả phải xử về hình sự nó mới tạo ra sự răn đe tuyệt đối được.
– Những lời phát biểu “đanh thép” của ông như vậy trước các cơ quan báo giới như vậy dường như được dư luận ủng hộ nhưng sự thật đúng đến đâu…
Giám đốc FN: Trước giờ anh như vậy mà, anh chẳng sợ gì cả. Tôn trọng sự thật mà. Không gì hết. Trong thực tế thì chúng tôi chẳng gặp khó khăn gì cả (khi phát biểu những câu như thế). Chúng tôi làm những gì chúng tôi cho là đúng.
– FN theo đuổi những vụ kiện với các tội danh mà chưa được ghi trong luật, ông dựa vào đâu để có niềm tin rằng mình chiến thắng?
Giám đốc FN: First News đã chiến đấu với những đơn vị in sách lậu ngoài Hà Nội nhưng không làm gì được vì có những thế lực đen tối nào đó đứng đằng sau bao che. Rất nhiều lần chúng tôi đệ đơn lên Quốc Hội để thay đổi tội danh in sách lậu thành làm giả. Tại sao một chai nước 5000₫ bị coi là làm giả mà sách của chúng tôi hàng trăm ngan đồng lại không bị khép vào tội đó?
Phải chăng các thế lực nào đó bao che cho những cơ sở in lậu để thu lời bất chính rồi lấy tiền đó đút lót chạy chọt chống lưng cho nhau? Tôi sẽ uỷ quyền cho luật sư xem xét nộp đơn khởi kiện Cơ sở gia công Huy Thi là cơ sở in lậu hàng chục ngàn cuốn sách của chúng tôi, nằm trong khu tập thể Nhà in Bộ tổng tham mưu Việt Nam.
Chúng tôi hy vọng vào những điều biến đổi rất nhiều chiều mà chúng tôi hướng đến. Chúng tôi sẽ chiến đấu đến cùng!
test
test