Khủng hoảng truyền thông bộ TN-MT: “Chữa cháy” theo nghĩa bóng

Chiều tối cùng ngày, ông Tăng Thế Cường – chánh văn phòng, người phát ngôn của Bộ Tài nguyên Môi trường cho biết giải golf giao lưu kỷ niệm 15 năm thành lập Bộ dự kiến khai mạc lúc 14h cùng ngày không diễn ra như kế hoạch.

Theo ông Cường, trước đó nhân kỉ niệm thành lập bộ, một số cán bộ hưu trí đề nghị sau buổi họp mặt sẽ có chương trình giao lưu golf giữa các cán bộ trong ngành.

Tuy nhiên, do phát sinh tình huống mưa lũ gây thiệt hại nặng nề ở các tỉnh phía Bắc nên từ tối 4-8, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đã quyết định hủy chương trình giao lưu.

Tại buổi họp mặt kỷ niệm diễn ra sáng 5-8, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đã phát động cán bộ trong ngành quyên góp ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng do mưa lũ.

Về động thái xử lý khủng hoảng truyền thông của phía Bộ TN-MT, có mấy điểm cần lưu ý như sau:

Thứ nhất, về thời gian, Bộ Tài Môi ghi điểm, vì họ phản ứng quá nhanh và nguy hiểm. Thông tin lan tràn buổi trưa, thì cuối giờ chiều đã có phản hồi ngay. Xét trong bối cảnh thủ tục hành chính rườm rà của Bộ ngành, đây là nỗ lực rất đáng ghi nhận.

Thứ hai, về kênh phản hồi, Bộ Tài Môi chọn báo chính thống. Hầu hết báo lớn nhiều người đọc đều loan tin này để “nói dùm”. Dù cho rõ ràng thông tin họ đưa ra còn nhiều “lấn cấn”, nhưng không thấy phóng viên hỏi truy hoặc đá đểu (cô giáo phân tích thêm phía dưới). Việc này, Bộ Tài Môi ghi điểm.

Thứ ba, các kênh “của nhà trồng được” gồm trang tin chính thức của Bộ, trang tin chính thức của Bộ trưởng và Báo Tài nguyên Môi trường (cơ quan ngôn luận của Bộ) được tận dụng triệt để đưa tin đậm đặc, nhằm phản bác thông tin lan tràn trên mạng. Bộ Tài Môi ghi điểm tiếp.

Thứ tư, về thông điệp chính, dễ dàng nhận thấy Bộ Tài Môi đưa ra 2 ý. Một là, họ đã hủy giải golf rồi. Và hai, là Bộ trưởng kêu gọi cán bộ quyên tiền từ thiện, sau đó đi trao.

Tới khúc này, Bộ Tài Môi thể hiện sự lúng túng khi xử lỷ khủng hoảng vì chọn sai thông điệp.

Nguyên tắc “Cháy chỗ nào, dập chỗ đấy” đã chưa được Bộ Tài Môi làm đúng. Rõ ràng tâm đám cháy ở đây là việc “Bộ Tài Môi vô cảm”. Nhưng có vẻ như Bộ TM đã xác định nhầm thành “Đi đánh golf”. Thực ra, chuyện “đi đánh golf” chỉ là cái vỏ của sự “vô cảm” mà thôi.

Vì xác định sai tâm đám cháy, họ đã “dập lửa” bị sai.

Việc khẳng định chúng tôi đã hủy giải golf không phải là cái vòi cứu hỏa hữu dụng cho quy kết “vô cảm” mà chỉ như một hành động “chữa cháy” tạm thời, tình huống. Thế nên thật dễ hiểu khi ngay sau đó họ tỏ ra lúng túng khi đám đông chuyển hướng vào việc “các ông làm sai, bị chửi nên mới hủy”. Và lúc này, họ không còn làm chủ được tình thế khi tiếp tục triển khai thông tin giải thích “Bộ trưởng đã chỉ đạo hủy từ trước đó rồi”.

Thông tin này thể hiện rõ nét trên 3 kênh wesite của Bộ, website của Bộ Trưởng và Báo Tài Nguyên Môi Trường (cũng của Bộ luôn).

Vào đây sẽ thấy thông tin từ trên xuống dưới đậm đặc việc Bộ Tài Môi quyên tiền làm từ thiện, cử cán bộ lên vùng lũ, tổ chức các event khác đơn giản tiết kiệm. Và các bài báo / bài viết này đều được đăng tải ngày… 5/8, tất nhiên!

Đó là điển hình của việc “chữa cháy” theo nghĩa bóng không mấy tích cực của từ này. Và nó chỉ kích động dư luận tìm kiếm thêm thông tin để chứng minh điều ngược lại, rằng thực ra không phải Bộ TM hủy giải golf từ trước đó, và hoặc các thông tin khác bất lợi cho Bộ TM.

Thí dụ như, nếu ai có chút quan tâm đến tình hình Chính trị – Xã hội đều biết trận lũ quét tàn khốc ở Yên Bái xảy ra vào rạng sáng ngày 3/8, thì ngay chiều 3/8 Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã có mặt tại đây và chỉ đạo công việc. Trong đó có 2 mục liên quan trực tiếp đến Bộ TM.

Một là, khẩn trương rà soát để di dời ngay những hộ dân đang ở khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn (giao Quân khu 2, Bộ NN&PTNT, TN-MT…).

Hai là, rà soát, lập các quy hoạch các điểm, khu vực có nguy cơ sạt lở cao, từ đó có kế hoạch di dời người dân, công trình nhằm chủ động phòng tránh, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản (giao Bộ TM trực tiếp chủ trì).

Cứu người như cứu hỏa. Nếu đặt sự chậm trễ của Bộ TM (chiều tối ngày 4 hủy giải golf, sáng ngày 5 đi trao tiền từ thiện) bên cạnh sự sốt sắng của PTT Dũng, sẽ thấy ngay khuyết điểm của Bộ này, cho dù họ có giải thích thế nào chăng nữa.

Nếu ngay từ đầu xác định chính xác tâm đám cháy là “sự vô cảm” thì Bộ TM hoàn toàn không cần thiết hoặc không nhất thiết phải đưa thông điệp “đã hủy giải golf”, rồi tiếp tục chống chế về “thời gian hủy giải golf”, mà thay vào đó chứng minh cho dư luận thấy Bộ TM đã làm gì, không vô cảm ra sao thì sẽ có lợi hơn; và “đám cháy” có thể được kiểm soát tốt hơn như hiện tại.

>>> ĐỌC THÊM VỀ KHỦNG HOẢNG