Khủng hoảng truyền thông của Hương Giang: Cần làm gì sau lời xin lỗi không nhiều giá trị?

Khi sự giận dữ của đám đông lên đỉnh điểm, Hương Giang đã nhún nhường xin lỗi. Nhưng rất tiếc, cô đã có một lời xin lỗi hoàn toàn vô nghĩa.

>>> Phần 1: Hương Giang tuyên chiến với antifan: Cả giận mất khôn & Truyền thông sai cách

>>> Phần 2: Vì sao Hương Giang bị tẩy chay dữ dội?

Gần đây, dư luận có nhiều ý kiến phản đối cách biên soạn bộ sách Cánh Diều. Và một trong những vấn đề được các bậc phụ huynh tâm tư chính là các bài học cảm ơn và xin lỗi.

Nghe thì đơn giản, tưởng như đó là “chuyện của trẻ con”, nhưng xin lỗi cho đúng chưa bao giờ là chuyện dễ.

Nhầm lẫn Xin lỗi và Nhận lỗi

Là một người rất giỏi triết lý, tôi tin rằng Hương Giang đã từng nghe qua câu nói: “Lời xin lỗi không phải lúc nào cũng có nghĩa là bạn sai và người kia đúng. Điều ấy chỉ có nghĩa rằng bạn coi trọng mối quan hệ với người ấy hơn cái tôi của bạn mà thôi”.

Nếu thực sự hiểu câu nói này, Hương Giang hẳn biết rằng Xin lỗi xuất phát từ mong muốn giữ gìn mối quan hệ, còn Nhận lỗi xuất phát từ mong muốn sửa cái nết của bản thân. Xin lỗi chỉ cần hạ thấp cái tôi, còn Nhận lỗi đòi hỏi phải thực sự nhìn ra cái sai mà bản thân gặp phải. Xin lỗi chỉ là một câu nói, còn Nhận lỗi là một quá trình.

Quá trình Nhận lỗi lúc nào cũng phải trải qua 5 giai đoạn là Nhận lỗi sớm, Chịu trách nhiệm, Nói xin lỗi, Thành ý sửa Sai và Rút ra kinh nghiệm.

Đối với chiếu với bài xin lỗi của Hương Giang, rõ ràng cô đã làm tốt việc Nói xin lỗi. Mặc dù việc Nói xin lỗi này rất ổn về nội dung và đẹp về hình thức, chuẩn chỉ đến từng dấu chấm dấu phẩy, nhưng lại không có yếu tố Nhận lỗi sớm. Nó chỉ được thực hiện sau khi đám đông trở nên phẫn nộ.

Bài xin lỗi của Hương Giang cũng không có Thành ý sửa sai, vì ngay sau tuyên bố sẽ không xuất hiện trong các chương trình cần bày tỏ quan điểm bản thân, thì cô… lập tức tham gia vào tập cuối của một gameshow mà trước đó cô bị cáo buộc “dạy đời”. Điều này khiến những người quan sát có cơ sở để quy kết cô (tiếp tục) giả tạo.

Trong khi Nói xin lỗi, Hương Giang cũng không đề cập đến việc rút khỏi các chương trình mà dư luận đang không muốn cô góp mặt. Tất nhiên, nếu làm như vậy cô sẽ bị ảnh hưởng nặng nề về uy tín, về kinh tế và thậm chí gây khó khăn cho cả sự nghiệp sau này trong ngắn hạn. Nhưng không làm như vậy, dư luận có quyền nghi ngờ mong muốn Chịu trách nhiệm của cô. Còn với bản thân mình, Hương Giang cũng chẳng Rút ra kinh nghiệm gì được hết.

Tóm lại là, Hương Giang chỉ làm được một việc duy nhất là Nói xin lỗi. Chứ cô không Nhận lỗi sớm, không Chịu trách nhiệm, không Thành ý sửa Sai và cũng không Rút ra kinh nghiệm. Hay nói cách khác, Hương Giang đã nhầm lẫn giữa Xin lỗi và Nhận lỗi.

Quay trở lại với bài học về cảm ơn và xin lỗi của các bé lớp 1, thì tôi cho rằng Xin lỗi như vậy là chấp nhận được. Nhưng tiếc rằng Hương Giang không phải là học sinh lớp 1. Những người chỉ trích cô cũng không phải quá ít học để không hiểu chuyện này.

Có thể vì thông minh, Hương Giang biết rằng Xin lỗi sẽ giúp cô cứu nguy được mối quan hệ với những người đang mất thiện cảm với cô. Nhưng lần này, đám đông lại muốn nhìn thấy cô sửa cái nết bản thân, tức là họ cần cô Nhận lỗi. Hay nói cách khác, bài xin lỗi của Hương Giang chỉ giúp vui được cho những người đang yêu quý cô thôi, còn với những người đang mất thiện cảm với cô thì đó là một bài xin lỗi vô giá trị.

Xử lý khủng hoảng cách nào?

Đích đến của việc xử lý khủng hoảng truyền thông, theo quan điểm nghề nghiệp cá nhân của tôi, là bằng mọi giá thúc đẩy khách hàng thực thi một quy trình Nhận lỗi (chứ không phải chỉ đưa ra lời Xin lỗi). Nên việc đầu tiên phải làm là thu thập thông tin, phân tích mọi khía cạnh đúng sai để Nhận lỗi sớm. Với lưu ý rằng, trong mọi trường hợp, kể cả chúng ta không làm gì sai, thì việc để cho dư luận hiểu chưa đúng cũng là một cái sai rồi!

Hương Giang cũng vậy, cô ấy cần phân tích và nhìn nhận một cách khách quan mọi cáo buộc mà Antifan đã giúp cô tổng hợp (riêng ở điểm này, tôi nhấn mạnh rằng thực ra họ đang giúp cô tổng hợp cái sai, chứ đừng nghĩ Antifan là những người chăm chăm muốn làm hại nghệ sĩ). Sau đó đi vào từng vấn đề, Hương Giang cần xem xét cáo buộc nào là đúng, cáo buộc nào chỉ là sự hiểu lầm.

Với những cáo buộc hoàn toàn do hai phía chưa hiểu nhau, Hương Giang phải tìm cách giải thích để cho người ta hiểu.

Nhưng giải thích thế nào, vào lúc nào, bằng cách nào, trực tiếp hay gián tiếp (qua một kênh trung gian, thí dụ như nhờ nghệ sỹ khác được dư luận yêu mến hơn nói đỡ cho mình chẳng hạn) thì cần cân nhắc. Không phải cứ cho rằng mình đúng thì nhào lên facebook hay báo chí để thanh minh. Và tất nhiên, việc dựa trên lý lẽ mình đang đúng để đe dọa ngược lại dư luận thì luôn là điều tối kỵ.

Với những cáo buộc mà Hương Giang đồng ý rằng cô ấy đã sai, thì… cũng đừng xin lỗi! Mấu chốt nằm ở chỗ này. Vì Nói xin lỗi phải đi kèm với Chịu trách nhiệm và thể hiện được Thành ý sửa sai. Nếu chỉ xin lỗi không thì dễ quá, ai cũng làm được, và nó hầu như vô giá trị hoặc khiến dư luận cảm thấy rằng lời xin lỗi đó là giả tạo.

Với các khủng hoảng liên quan đến doanh nghiệp, thì Chịu trách nhiệm thường là kỷ luật, phạt tiền, hay điều chuyển công tác một cá nhân nào đó. Còn với cá nhân, trong đại đa số trường hợp, dư luận sẽ chấp nhận khi nhìn thấy một kế hoạch sửa sai. Nhưng Hương Giang thì khác, rõ ràng đám đông đang rất phẫn nộ và đòi hỏi tẩy chay. Cho nên Chịu trách nhiệm ở đây phải là chủ động xin rút khỏi một số chương trình, và hoặc hủy các hợp đồng quảng cáo. Vì ở cấp độ nặng hơn, cô ấy sẽ phải âm thầm hoặc họp báo công khai tuyên bố tạm ngưng hoạt động nghệ thuật một thời gian. Thậm chí phải rút hẳn khỏi môi trường showbiz.

Chung sống hòa bình với Antifan

Khi đã nhìn nhận được đúng sai, chấp nhận Chịu trách nhiệm thì Hương Giang cần ngay lập tức Nói xin lỗi kèm theo hành động cụ thể cho dư luận thấy cô có Thành ý sửa sai. Thực ra, ông bà ta có câu “đánh người chạy đi chứ không ai đánh kẻ chạy lại”, nên Hương Giang hoặc bất cứ nghệ sỹ nào khác cũng hãy tin rằng dù sự việc có tệ đến đâu, chỉ cần thành tâm Nhận lỗi, khán giả sẽ vẫn yêu thương và không bao giờ đồng loạt quay lưng.

Theo đánh giá của tôi, Hương Giang là một trường hợp cá biệt của showbiz Việt. Thực lòng tôi không hiểu, bằng một cách nào đó cô ấy đã vượt qua rất nhiều scandal trong quá khứ để liên tục đạt được thành công. Điều đó trong ngắn hạn tưởng là hay nhưng thực ra lại dở.

Các scandal không được giải quyết thấu đáo, triệt để và tích lũy lại dần theo năm tháng cho tới khi bùng nổ. Đây là cơ hội để Hương Giang xử lý dứt điểm một lần, bỏ đi và làm lại. Cách giải quyết sự vụ như việc nhắn tin xin lỗi Lâm Khánh Chi vừa rồi của Hương Giang chỉ càng làm mọi việc trở nên rối ren hơn (vì danh sách nghệ sỹ mà Hương Giang phạm lỗi nhiều không kể nổi).

Còn Hương Giang của sau này, hay với bất cứ một nghệ sỹ nào khác, chỉ cần xác định rõ ràng cả Fan và Antifan đều quan trọng như máu thịt của mình. Cả hai lực lượng đó đều giúp nghệ sỹ duy trì sức nóng và tỏa sáng. Người nghệ sỹ chân chính không cần đôi co và đừng đối đầu với Antifan làm gì cho thiệt. Thay vào đó, hãy coi như họ đang cần mẫn giúp mình nhìn ra điểm yếu của bản thân để mà sửa đổi – vốn là việc mà lực lượng Fans chẳng bao giờ làm tốt được đâu.

Tất nhiên, đó chỉ là góp ý từ phía tôi. Còn Hương Giang có chọn cách trở thành một nghệ sỹ chân chính hay không là do cô ấy.

Nguồn: Blogger Nguyễn Ngọc Long chia sẻ trên Báo Zingnews